รายงานฉบับประชาชน – ฉบับเนื้อหา โครงการการทบทวน สังเคราะห์ และจัดทำข้อเสนอยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนงานผู้สูงอายุไทย โดยศ.ดร.วรเวศม์ สุวรรณระดา คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและคณะผู้วิจัย ซึ่งได้รับทุนสนับสนุนโดยโครงการขับเคลื่อนกลยุทธ์เพื่อพัฒนางานด้านผู้สูงอายุและการสื่อสารสาธารณะเพื่อรองรับสังคมสูงอายุ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ระบุว่า ในปัจจุบัน มีผู้สูงอายุจำนวนไม่น้อยที่ตกอยู่ในภาวะยากลำบากหลายมติ
ผลการดำเนินงานพัฒนาทักษะแรงงานสูงอายุที่ผ่านมา พบว่าจำนวนกลุ่มเป้าหมายที่เข้าร่วมโครงการพัฒนาทักษะและส่งเสริมการทำงาน โดยเฉพาะภายใต้แผนงานบูรณาการเตรียมความพร้อมเพื่อรองรับสังคมสูงวัย ในช่วง 5 ปีย้อนหลังมีจำนวนเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง
การกำหนดมาตรการสนับสนุน-อุดหนุนเพื่อสร้างแรงจูงใจในการพัฒนาและยกระดับทักษะแรงงานสูงอายุ เป็นอีกหนึ่งข้อเสนอที่สำคัญในการศึกษาเรื่อง “ข้อเสนอเชิงวิชาการการพัฒนาทักษะการทำงาน (RE-SKILL and UP-SKILL) เพื่อสร้างหลักประกันรายได้ผู้สูงอายุ
หนึ่งในความท้าทายของประเทศ คือ การก้าวผ่านสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางประชากร ที่สัดส่วนของประชากรสูงอายุมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ในขณะที่สัดส่วนประชากรวัยเด็ก และวัยแรงงานมีจำนวนลดลงอย่างเห็นได้ชัด
กลุ่มวัยแรงงานตอนปลายที่หลุดจากระบบหรือต้องการเปลี่ยนงานใหม่ (อายุ 45 ปี ขึ้นไป) อยู่ในสถานะเพิ่งถูกเลิกจ้างหรือลาออกจากงานเดิม โดยพบว่าในช่วงมากกว่า 10 ปีที่ผ่านมา เริ่มมีกลุ่มแรงงานที่ประสบกับวิกฤติการทำงานและ “วิกฤติวัยกลางคน” ทำให้หลุดออกจากการทำงานในระบบ
ญี่ปุ่น ได้จัดตั้ง “Silver Human Resource Center” มานานกว่า 20 ปี โดยเป็นหน่วยงานที่ได้รับทุนสนับสนุนการดำเนินงานจากระทรวงแรงงาน มีการจัดตั้งศูนย์กระจายอยู่ทั่วประเทศ เพื่อทำหน้าที่จับคู่ ระหว่างผู้สูงอายุที่ต้องการทำงานกับบริษัทเอกชน หรือผู้ประกอบการ หรือผู้ต้องการจ้างงาน/ซื้อบริการแบบบางเวลาจากผู้สูงอายุ โดยลักษณะงานจะเป็นงานพาร์ทไทม์หรืองานชั่วคราว
เมื่อผู้สูงอายุมีจำนวนมากขึ้น ย่อมเกิดเป็นภาระทางการคลังในการจัดสวัสดิการให้กับผู้สูงอายุ ไม่ว่าจะเป็นเบี้ยผู้สูงอายุ งบประมาณที่ใช้ในการรักษาพยาบาล อีกทั้งยังมีผู้สูงอายุจำนวนไม่น้อยที่ไม่สามารถเตรียมความพร้อมทางการเงินและการจัดที่อยู่อาศัยที่เหมาะสมในยามชราภาพได้จึงต้องพึ่งพาสวัสดิการจากรัฐ แต่ทว่าประชากรวัยแรงงาน ที่จะมาทำหน้าที่ส่งผ่านความกินดีอยู่ดีให้กับผู้สูงอายุกลับมีแนวโน้มลดลงอย่างชัดเจน
รายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2563 ซึ่งจัดทำโดยมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.) ตามที่ได้รับมอบหมายจากคณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ ระบุว่า การสาธารณสุขทางไกลในประเทศไทย เริ่มมีมาตั้งแต่ปี 2537 ในระยะแรกระบบนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อแก้ปัญหาการรักษาพยาบาลให้กับประชาชนที่อยู่ห่างไกล และพื้นที่ทางไกลบางแห่งของประเทศที่ยังขาดแคลนบุคลากรทางการแพทย์
นับถอยหลังเหลืออีกเพียงหนึ่งเดือนเท่านั้นที่ประเทศไทยจะก้าวเข้าสู่สังคมสูงอายุระดับสมบูรณ์ในปี 2565 เพราะไทยจะมีสัดส่วนประชากรผู้สูงอายุถึงร้อยละ 20นอกจากความสำคัญในเรื่องของสุขภาพกายแล้ว สุขภาพช่องปากถือเป็นอีกมิติหนึ่งที่ต้องให้ความสำคัญ ด้วยเพราะสุขภาพช่องปากมีความสัมพันธ์กับโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) เช่น โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจและหลอดเลือด นอกจากนี้ยังเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดในสมองตีบตันด้วย
