มูลนิธิสถาบันการวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.) ได้จัดเวทีเสวนาเรื่อง นโยบายและการจัดการที่อยู่อาศัยสำหรับผู้สูงอายุในประเทศไทย โดยในเวทีเสวนาครั้งนี้มีข้อเสนอแนะแนวทางการจัดการที่อยู่อาศัยที่เหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุไทยที่น่าสนใจดังนี้
1.ผลักดันให้ “การสูงวัยในที่เดิม” เป็นแนวทางหลักในการดำเนินนโยบายของทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
2.มุ่งเป้าการปรับปรุงซ่อมแซมที่อยู่อาศัยเดิมสำหรับครัวเรือนผู้สูงอายุที่มีรายได้น้อยเป็นหลัก และจัดลำดับความสำคัญต่อไปตามรูปแบบการอยู่อาศัย และจึงขยายขอบเขตไปยังครัวเรือนผู้สูงอายุที่มีรายได้สูงขึ้น
3.ส่งเสริมศักยภาพของระบบ “ช่างชุมชน” และถ่ายโอนภารกิจและงบประมาณไปยังองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
4.พัฒนาโครงการที่อยู่อาศัยใหม่สำหรับผู้สูงอายุเน้นการอยู่อาศัยร่วมกันหลายรุ่นวัยหรือระหว่างวัย มากกว่าการพัฒนาโครงการที่อยู่อาศัยที่มุ่งเน้นการนำผู้สูงอายุมาอาศัยร่วมกัน
5.พัฒนาศักยภาพในระบบการผลิตอาสาสมัครรูปแบบต่างๆในชุมชนให้มีความรู้ด้านการให้บริการและดูแลผู้สูงอายุในระดับชุมชนอย่างต่อเนื่อง และเพียงพอต่อความต้องการ รวมทั้งทบทวนระบบการจ่ายเงินค่าตอบแทนแก่อาสาสมัครและผู้ดูแลผู้สูงอายุอย่างเหมาะสมและเป็นธรรม
6.สนับสนุนให้มีระบบการดูแลและให้บริการผู้สูงอายุในเขตเมืองในลักษณะที่สามารถเข้าถึงผู้สูงอายุในที่อยู่อาศัยได้โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่หมู่บ้านจัดสรรและอาคารชุดที่อยู่ภายใต้การดูแลของนิติบุคคล
7.สนับสนุนการสร้างระบบฐานข้อมูลในระดับท้องถิ่นและระดับประเทศเพื่อตรวจสอบและติดตามการเปลี่ยนแปลงและความก้าวหน้าในการพัฒนาที่อยู่อาศัยสำหรับผู้สูงอายุ
8.จัดบริการสถานบริบาลผู้สูงอายุไว้ในฐานะเป็นการอยู่อาศัยที่เป็นทางเลือกสุดท้ายเพื่อรองรับผู้สูงอายุ โดยเฉพาะที่มีรายได้น้อยและไม่สามารถพึ่งพาตนเองได้ ทั้งนี้ควรตั้งไม่ห่างไกลจากพื้นที่ที่อยู่อาศัยชุมชนหรือท้องถิ่นเดิมของผู้สูงอายุ
9.ลงทุนสร้างสถานบริบาลผู้สูงอายุด้วยวิธีการสร้างหุ้นส่วนระหว่างภาครัฐและภาคเอกชน เพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมของภาคเอกชน ทั้งในขั้นตอนการลงทุนก่อสร้างและการบริหารจัดการอโดยมีภาครัฐเป็นผู้กำกับและควบคุมหรืออาจส่งเสริมการสร้างความร่วมมือระหว่างหน่วยงานรัฐด้วยกัน
10.กำหนดกฏเกณฑ์เงื่อนไขและวิธีคัดกรองผู้สูงอายุที่ชัดเจนสำหรับการรับเข้าหรือส่งต่อผู้สูงอายุจากบ้านหรือสถานพยาบาลเพื่อเข้าสู่สถานบริบาลผู้สูงอายุ และรัฐควรเป็นผู้ควบคุมและกำกับดูแลมาตรฐานของที่อยู่อาศัยเชิงสถาบันสำหรับผู้สูงอายุทั้งหมด
11.ผลักดันให้เกิดกฎหมายในการกำหนดและควบคุมการดำเนินงานของสถานบริบาลสถานดูแลและสถานประกอบการเพื่อสุขภาพสำหรับผู้สูงอายุที่มีดำเนินการอยู่แล้วและจะมีการจัดตั้งขึ้นใหม่ในอนาคตให้มีคุณภาพ ราคามาตรฐาน และสุขภาวะที่เหมาะสม
ที่อยู่อาศัยที่เหมาะสม ที่สามารถตอบสนองความต้องการและความคาดหวังของผู้สูงอายุได้ จะทำให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตและสุขภาพจิตที่ดีในบั้นปลาย
ที่มา : เวทีเสวนา “นโยบายและการจัดการที่อยู่อาศัยสำหรับผู้สูงอายุในประเทศไทย” เมื่อวันที่วันที่ 8 กันยายน 2563