เปิดรายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุไทย 2562 ตอนที่ 4 : สวัสดิการด้านการศึกษาของผู้สูงวัย “ไม่มีใครแก่เกินเรียน”
“ผู้สูงอายุ มีสิทธิได้รับการคุ้มครอง การส่งเสริมและการสนับสนุน ในด้านการศึกษา การศาสนา และข้อมูลข่าวสารที่เป็นประโยชน์ต่อการดำเนินชีวิต” เป็นบทบัญญัติที่ถูกกำหนดไว้ในพระราชบัญญัติผู้สูงอายุ
นอกจากนี้ยุทธศาสตร์ชาติด้านการสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางสังคม ยังได้กำหนดให้มีการจัดการศึกษาให้กับผู้ขาดโอกาสทางการศึกษา ซึ่งรวมถึงผู้สูงอายุ โดยมีหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน ตั้งแต่ระดับประถมศึกษา จนถึงมัธยมศึกษาตอนปลาย รวมถึงหลักสูตรอาชีพระยะสั้น เพื่อส่งเสริมการประกอบอาชีพ ส่งเสริมสุขภาพ นันทนาการ และความรู้อื่นๆทั่วไป
ในปัจจุบันสถานการศึกษาหลายแห่งเปิดโอกาสให้ผู้สูงอายุเข้าศึกษาได้ เช่น สถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษา อย่างมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช และมหาวิทยาลัยรามคำแหง ที่เปิดรับผู้สูงอายุเข้าศึกษา ทั้งหลักสูตรอนุปริญญา ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง ระดับปริญญาตรี ปริญญาโท และปริญญาเอก
ขณะเดียวกันยังมีการส่งเสริมการศึกษาตลอดชีวิตผ่านหน่วยงานต่างๆในสังกัดของกระทรวงศึกษาธิการ เช่น สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (กศน.)
แต่รูปที่ได้รับการตอบรับจากผู้สูงอายุเป็นอย่างดี คือ “โรงเรียนผู้สูงอายุ” ที่สถาบัน หน่วยงาน หรือชุมชน จัดทำขึ้นเพื่อให้เกิดการเรียนรู้แก่ผู้สูงอายุ ในลักษณะของโรงเรียน ห้องเรียน โครงการ หรือกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาการเรียนรู้ของผู้สูงอายุ
โดยโรงเรียนผู้สูงอายุนี้ เป็นกระบวนการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วนทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชนร่วมกัน และถือเป็นรูปแบบการศึกษาตามอัธยาศัย เพราะโรงเรียนผู้สูงอายุไม่มีรูปแบบและกิจกรรมตายตัว แต่ขึ้นอยู่กับบริบทพื้นที่และความต้องการของผู้สูงอายุ โดยมีการกำหนดเนื้อหาที่เหมาะสมเพื่อเป็นแนวทางในการเรียนรู้ใน 4 มิติ คือมิติสุขภาพ มิติสังคม มิติเศรษฐกิจ และมิติสภาพแวดล้อมและบริการสาธารณะ ซึ่งในปัจจุบันมีโรงเรียนผู้สูงอายุมากกว่า 2,000 แห่งทั่วประเทศ
นอกเหนือจากนี้ ผู้สูงอายุยังสามารถเลือกที่จะเรียนรู้และศึกษาสิ่งต่างๆได้ด้วยตัวเอง ผ่านรายการโทรทัศน์และวิทยุต่างๆสำหรับผู้สูงอายุ เช่น โทรทัศน์เพื่อการศึกษาเพื่อพัฒนาคนตลอดช่วงชีวิต ในโครงการส่งเสริมการศึกษานอกระบบ ผ่านทีวีสาธารณะ หรือรายการอื่นๆ ซึ่งครอบคลุมเนื้อหาสำหรับผู้สูงอายุ โดยให้ข้อมูลข่าวสารและความรู้ ทั้งเรื่องอาหารและโภชนาการ การออกกำลังกาย ความรู้เกี่ยวกับโรคในผู้สูงอายุ การดูแลสุขภาพ การบริหารจัดการด้านการเงิน และสิทธิประโยชน์ต่างๆที่รัฐจัดให้กับผู้สูงอายุด้วย
ดังคำกล่าวที่ว่า “ไม่มีใครแก่เกินเรียน”
ที่มา : รายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุไทยพ.ศ. 2562 โดยมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย