เปิดโครงการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ กรมอนามัย เผย ผลงาน จัดระบบดูแลผู้สูงอายุในตำบล ทำผู้สูงอายุภาวะพิงพิง ได้รับการดูแลกว่า 2 แสนราย เปลี่ยนจากคนติดเตียงเป็นติดบ้าน มีคุณภาพชีวิตดีขึ้น

รู้หรือไม่ว่า…ในรอบปี 2563 ที่ผ่านมา หน่วยงานภาครัฐ ได้ดำเนินการโครงการอะไรบ้างที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพอนามัยของผู้สูงอายุ

ในรายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2563 ซึ่งจัดทำโดยมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.) ตามที่ได้รับมอบหมายจากคณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ ได้รวบรวมสถานการณ์การดำเนินงานด้านผู้สูงอายุในประเทศไทยของหน่วยงานต่างๆ ในด้านสุขภาพอนามัยของผู้สูงอายุที่น่าสนใจเอาไว้

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ดำเนินการให้ตำบลมีระบบการส่งเสริมสุขภาพดูแลผู้สูงอายุระยะยาวในชุมชนจำนวน 6,722 ตำบล จากทั้งหมด 7,255 ตำบล คิดเป็นร้อยละ 92โดยผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง จะได้รับการดูแลตาม Care Plan จำนวน 218,093 คน จากผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงทั้งหมด 245,907 คนคิดเป็นร้อยละ 88.7

ผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงมี ADL Activities of Daily Living หรือ การดำเนินกิจวัตรประจำวันของผู้สูงอายุ ที่บ่งบอกถึงสภาพร่างกาย และระดับความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวันของผู้สูงอายุ เช่น การขับถ่าย การกิน และการอาบน้ำ  เพิ่มขึ้นร้อยละ 22 และผู้สูงอายุที่ได้รับการดูแลตาม Care Plan มีการเปลี่ยนจากติดเตียงเป็นติดบ้าน ร้อยละ 1.4 ซึ่งถือว่าบรรลุเป้าหมาย และส่งผลให้ผู้สูงอายุกลุ่มที่มีภาวะพึ่งพิงมีสุขภาพดีขึ้นและเข้าถึงระบบบริการเพิ่มมากขึ้นด้วย

นอกจากนี้กรมอนามัย ยังได้สนับสนุนนโยบายการพัฒนาศักยภาพบุคลากรในการปฏิบัติงานและการจัดทำหลักสูตรการอบรมผู้จัดการการดูแลผู้สูงอายุ และหลักสูตรผู้ดูแลผู้สูงอายุ 70 ชั่วโมงละ 420 ชั่วโมง ซึ่งในปี 2563 มีผู้ผ่านการอบรมและปฏิบัติงานในพื้นที่ ที่เป็นผู้จัดการการดูแลผู้สูงอายุ 13,615 คน และผ่านการอบรมหลักสูตรผู้ดูแลผู้สูงอายุ 86,404 คน

ขณะที่กรมกิจการผู้สูงอายุ ได้ส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพให้กับอาสาสมัครพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (ผู้เชี่ยวชาญด้านผู้สูงอายุ) อพมส. จำนวน 24,293 คนร่วมกับศูนย์พัฒนาคุณภาพชีวิตและส่งเสริมอาชีพผู้สูงอายุ (ศพอส.) ซึ่งอยู่ในระดับตำบล 15,089 แห่งในทุกอำเภอทั่วประเทศ

โดยอพมส. มีหน้าที่ให้คำปรึกษา แนะนำ เยี่ยมเยียน ให้กำลังใจช่วยเหลือดูแลผู้สูงอายุที่ติดบ้านติดเตียง รวมถึงผู้สูงอายุที่ประสบปัญหาตกอยู่ในภาวะยากลำบากต่างๆในชุมชน ตลอดจนให้ข้อมูลข่าวสารสิทธิสวัสดิการต่างๆของภาครัฐ พร้อมทั้งประสานส่งต่อให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องพิจารณาให้ความช่วยเหลือตามสภาพปัญหาและความต้องการของผู้สูงอายุต่อไป

กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย ได้จัดทำโครงการที่เสนอเพื่อขอใช้จ่ายเงินกู้ภายใต้แผนฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมกรอบวงเงิน 1,081 ล้านบาท เพื่อแก้ไขปัญหาการแพร่ระบาดของ โควิด-19 มีเป้าหมายเพื่อช่วยประชาชนที่ว่างานในพื้นที่ และช่วยให้ผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงได้รับการดูแลและช่วยเหลือด้านสุขภาพอนามัย

โดยโครงการนี้จัดให้มีอาสาสมัครบริบาลท้องถิ่น (อสบ.) ตำบลละ 2 คนให้ค่าตอบแทนคนละ 5,000 บาทต่อเดือน โดยจะต้องทำหน้าที่ดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงคนละ 4 คน ปฏิบัติหน้าที่ไม่น้อยกว่าวันละ 8 ชั่วโมงและไม่น้อยกว่าเดือนละ 20 วัน ซึ่งอสบ.จะต้องผ่านการอบรมหลักสูตรการดูแลผู้สูงอายุขั้นกลาง 70 ชั่วโมงของกรมอนามัย โดยในเดือนธันวาคมปี 2563 มีอสบ. ผ่านการอบรมแล้ว 13,190 คน

อย่างไรก็ตามพบว่าการดำเนินโครงการมีปัญหาอุปสรรคอยู่บ้าง เนื่องจากอสบ.มีจำนวนลดลง ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากค่าตอบแทนน้อย ภาระงานหนัก ครอบครัวผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงไม่ประสงค์ให้อสบ.เข้าบ้าน เพราะกลัวการแพร่ระบาดของ โควิด-19

นอกจากนี้กรมกิจการผู้สูงอายุ ยังจัดทำแผนป้องกันการแพร่ระบาดของ โควิด-19 และเตรียมแผนการเคลื่อนย้ายเมื่อเกิดภาวะฉุกเฉิน ในศูนย์พัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุบ้านบางแค และสถานดูแลผู้สูงอายุกลางวัน

ขณะที่โรงพยาบาลบุรฉัตรไชยากร การรถไฟแห่งประเทศไทย ให้บริการผู้สูงอายุเป็นกรณีพิเศษ โดยจะมีความรวดเร็วในการให้บริการผู้สูงอายุก่อนผู้ป่วยทั่วไป นอกจากนี้ยังมีการปรับโครงสร้างอาคาร เพื่อให้ความสะดวกกับการเดินทางของผู้สูงอายุ เช่น พื้นทางลาด ติดตั้งราวเกาะตามทางเดินและภายในห้องน้ำ

ขณะที่สำนักพัฒนาสังคม กรุงเทพมหานคร ได้จัดบริการทางสังคมให้กับผู้สูงอายุในลักษณะสโมสรผู้สูงอายุ แบบไปเช้า-เย็นกลับ บริการกิจกรรมต่างๆที่ศูนย์บริการผู้สูงอายุดินแดง เช่น กิจกรรมพัฒนาจิต กิจกรรมศิลปะประดิษฐ์ นอกจากนี้ยังจัดบริการในด้านการป้องกันบำบัดฟื้นฟูสุขภาพกายในรูปแบบบริการธาราบำบัดและกายภาพบำบัดด้วย

โดยโครงการต่างๆเหล่านี้ มีเป้าหมายเดียวกัน นั่นก็คือ ให้ผู้สูงอายุได้รับบริการด้านสุขภาพมากขึ้น เพื่อที่จะได้มีคุณภาพชีวิตที่ดีในบั้นปลาย

///////////////

ข้อมูลจากรายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุไทยปี2563 สามารถดาวน์โหลดรายงานฉบับเต็มได้ที่ลิงค์นี้ https://thaitgri.org/?p=39772